Engelli Çalıştırma Zorunluluğu
Engelli çalıştırma zorunluluğu, Türkiye’deki işverenlerin belirli sayıda engelli çalışanı istihdam etmek zorunda oldukları yasal bir düzenlemedir. Bu düzenleme, Engellilerin sosyal hayata katılımlarının sağlanması ve istihdam edilebilirliklerinin artırılması amacıyla 2011 yılında çıkarılmış olan Engelliler Hakkında Kanunu‘nda yer almaktadır.
Ayrıca, meslek liseleri, teknik liseler ve açık öğretim okulları dahil olmak üzere eğitim kurumları da engelli çalışanların istihdam edilebilirliğini artırmak amacıyla çeşitli programlar yürütmektedirler. Bu programlar, engelli bireylerin mesleki eğitim almalarını ve iş hayatına hazırlanmalarını sağlamayı hedeflemektedir.
Engelli Çalıştırma Zorunluluğu Kaç Çalışana Kadar
Kanuna göre, işverenler, elli veya daha fazla işçi çalıştırdıkları özel sektör işyerlerinde yüzde üç engelli, kamu işyerlerinde ise yüzde dört engelli ve yüzde iki eski hükümlü işçiyi veya 21/6/1927 tarihli ve 1111 sayılı Askerlik Kanunu veya 16/6/1927 tarihli ve 1076 sayılı Yedek Subaylar ve Yedek Askeri Memurlar Kanunu kapsamına giren ve askerlik hizmetini yaparken 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun 21 inci maddesinde sayılan terör olaylarının sebep ve tesiri sonucu malul sayılmayacak şekilde yaralananları meslek, beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlüdürler. Aynı il sınırları içinde birden fazla işyeri bulunan işverenin bu kapsamda çalıştırmakla yükümlü olduğu işçi sayısı, toplam işçi sayısına göre hesaplanır.
Engelli çalıştırma zorunluluğu kapsamda çalıştırılacak işçi sayısının tespitinde belirli ve belirsiz süreli iş sözleşmesine göre çalıştırılan işçiler esas alınır. Kısmi süreli iş sözleşmesine göre çalışanlar, çalışma süreleri dikkate alınarak tam süreli çalışmaya dönüştürülür. Oranın hesaplanmasında yarıma kadar kesirler dikkate alınmaz, yarım ve daha fazla olanlar tama dönüştürülür. İşyerinin işçisi iken engelli hâle gelenlere öncelik tanınır.
İşverenler çalıştırmakla yükümlü oldukları işçileri Türkiye İş Kurumu aracılığı ile sağlarlar. Bu kapsamda çalıştırılacak işçilerin nitelikleri, hangi işlerde çalıştırılabilecekleri, bunların işyerlerinde genel hükümler dışında bağlı olacakları özel çalışma ile mesleğe yöneltilmeleri, mesleki yönden işverence nasıl işe alınacakları, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının görüşü alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
Engelli çalıştırma zorunluluğunun uygulanmayacağı bazı çalışmalar da bulunmaktadır. Yer altı ve su altı işlerinde engelli işçi çalıştırılamaz ve yukarıdaki hükümler uyarınca işyerlerindeki işçi sayısının tespitinde yer altı ve su altı işlerinde çalışanlar hesaba katılmaz
