Tam Zamanlı İş güvenliği Uzmanı Çalışma Süreleri
Tam Zamanlı İş güvenliği Uzmanı Çalışma Süreleri, İş sağlığı ve güvenliği (İSG) hizmetlerinin etkin bir şekilde yürütülmesi, işyerlerinde çalışanların güvenliği ve sağlığının korunması açısından büyük önem taşır. Bu kapsamda görev yapan iş güvenliği uzmanlarının çalışma süreleri, hem işyerinin tehlike sınıfına hem de çalışan sayısına göre belirlenmiştir. Bu yazımızda tam zamanlı iş güvenliği uzmanlarının çalışma sürelerini, ilgili yasal dayanakları ve uygulamadaki detayları ele alacağız.
Yasal Dayanak: 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
Tam zamanlı iş güvenliği uzmanı çalışma süreleri, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile bu kanuna bağlı olarak çıkarılan İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği kapsamında düzenlenmiştir. Yönetmeliğin 12. maddesi, iş güvenliği uzmanının işyerinde harcaması gereken asgari süreleri belirlemektedir.
İş Güvenliği Uzmanlarının Görev Sınıfları
İş güvenliği uzmanları, sahip oldukları belge sınıfına göre farklı tehlike düzeylerindeki işyerlerinde görev alabilirler:
- C Sınıfı Uzman: Az tehlikeli işyerlerinde görev yapabilir.
- B Sınıfı Uzman: Tehlikeli işyerlerinde görev yapabilir.
- A Sınıfı Uzman: Çok tehlikeli işyerlerinde görev yapabilir.
Tam zamanlı çalışma zorunluluğu, genellikle çalışan sayısının fazla olduğu işyerlerinde ve tehlike sınıfına göre ortaya çıkar.
İş Güvenliği Uzmanı Çalışma Süreleri
İş güvenliği uzmanlarının çalışma süreleri, işyerindeki çalışan sayısına göre kişi başı dakika cinsinden hesaplanır. Yönetmeliğe göre bu süreler şöyledir:
| Tehlike Sınıfı | Kişi Başına Süre (Dakika) | Tam Zamanlı Uzman İçin Çalışan Sayısı |
|---|---|---|
| Az Tehlikeli | 10 dakika | 1000 çalışan |
| Tehlikeli | 20 dakika | 500 çalışan |
| Çok Tehlikeli | 40 dakika | 250 çalışan |
Bu tabloya göre, örneğin çok tehlikeli sınıfta yer alan ve 250 çalışanı bulunan bir işyerinde, iş güvenliği uzmanı tam zamanlı olarak görev yapmak zorundadır.
Tam Zamanlı İş Güvenliği Uzmanı Ne Kadar Süre Çalışır?
Tam zamanlı iş güvenliği uzmanları, haftalık 45 saatlik çalışma süresi esasına göre işyerinde bulunurlar. Bu süre içerisinde uzman, risk değerlendirmesi yapmak, saha kontrollerini yürütmek, eğitimler düzenlemek, iş kazalarını analiz etmek ve İSG kültürünü geliştirmek gibi görevleri yerine getirir.
Eğer bir işyerinde çalışan sayısı yukarıdaki oranı aşıyorsa, iş güvenliği uzmanı artık birden fazla işyerine hizmet veremez; sadece o işyerine tam zamanlı olarak atanabilir.
Örnek Hesaplama
Örnek:
- İşyerinin tehlike sınıfı: Tehlikeli
- Çalışan sayısı: 600 kişi
Hesap:
600 kişi × 20 dakika = 12.000 dakika
12.000 dakika / 60 = 200 saat
Aylık 200 saatlik süre, tam zamanlı çalışma süresini (aylık yaklaşık 180-200 saat) karşıladığı için bu işyerinde tam zamanlı iş güvenliği uzmanı görevlendirilmelidir.
Tam Zamanlı Uzmanların Görev ve Sorumlulukları
Tam zamanlı çalışan iş güvenliği uzmanlarının görevleri, sadece yasal zorunlulukları yerine getirmekle sınırlı değildir. Uzmanlar aynı zamanda:
- İSG kurullarında aktif rol oynar,
- Acil durum planlarını hazırlar,
- İş kazalarını ve ramak kala olayları analiz eder,
- Periyodik saha denetimleri yapar,
- İşveren ve çalışanlara düzenli eğitimler verir.
Bu görevlerin etkin biçimde yürütülebilmesi için uzmanların işyerinde sürekli bulunması büyük önem taşır.
İşverenin Yükümlülüğü
İşveren, işyerinde çalışan sayısına ve tehlike sınıfına uygun olarak yeterli sürede iş güvenliği uzmanı görevlendirmekle yükümlüdür.
Yeterli sürede uzman görevlendirmemek, 6331 sayılı Kanun’un 26. maddesi uyarınca idari para cezası ile sonuçlanabilir.
2025 Yılında Güncel Durum
2025 yılında da mevcut mevzuatta önemli bir değişiklik yapılmamıştır. Ancak dijital İSG sistemlerinin (örneğin İSG-KATİP) entegrasyonu sayesinde, tam zamanlı çalışma kontrolleri artık sistem üzerinden daha sıkı bir şekilde izlenmektedir.
Bakanlık, özellikle büyük ölçekli çok tehlikeli işyerlerinde tam zamanlı uzman bulundurulup bulundurulmadığını düzenli olarak denetlemektedir.
Sonuç
Tam zamanlı iş güvenliği uzmanlarının çalışma süreleri, işyerinin tehlike sınıfı ve çalışan sayısına göre belirlenmiş yasal bir zorunluluktur. Bu sürelerin doğru hesaplanması ve uygulanması, hem çalışanların güvenliğini hem de işverenin yasal yükümlülüklerini doğrudan etkiler.
İşverenlerin, İSG profesyonellerine tam zamanlı olarak görev yapabilecek uygun koşulları sağlaması, güvenli bir çalışma ortamının temel adımlarından biridir.
