OSGB Nedir?

OSGB Nedir? OSGB (Ortak Sağlık Güvenlik Birimi), işyerlerine iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri sunmak üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlardır. Bu birimler, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında işyerlerinin yasal yükümlülüklerini yerine getirmelerine yardımcı olur. İşverenler, bünyelerinde iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi veya diğer sağlık personeli bulundurma zorunluluğunu, OSGB’lerden hizmet alarak da karşılayabilir.

OSGB’nin Açılımı ve Amacı

OSGB, “Ortak Sağlık Güvenlik Birimi” ifadesinin kısaltmasıdır.
Amacı, tüm işletmelerin büyüklüğüne bakılmaksızın iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinden faydalanabilmesini sağlamaktır. Özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler, kadrolu bir uzman istihdam etmek yerine OSGB’lerden hizmet alarak bu sorumluluklarını yerine getirir.

OSGB’ler, hem işverenlerin mevzuata uygun hareket etmesini sağlar, hem de çalışanların güvenli bir ortamda görev yapmasına katkıda bulunur.

OSGB Nedir, OSGB Ne İş Yapar?

OSGB Nedir ve OSGB Ne İş Yapar? Bir OSGB, işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarını yürütmek, takip etmek ve raporlamakla yükümlüdür.
Verilen hizmetler genel olarak şu başlıklar altında toplanabilir:

1. İş Güvenliği Uzmanlığı Hizmetleri
   • Risk değerlendirmesi hazırlanması
   • Acil durum planlarının oluşturulması
   • Çalışanlara İSG eğitimi verilmesi
   • Saha denetimleri ve periyodik kontrollerin yapılması
2. İşyeri Hekimliği Hizmetleri
   • Periyodik muayenelerin yapılması
   • İşe giriş sağlık raporlarının düzenlenmesi
   • Meslek hastalıklarının takibi ve önlenmesi
   • Çalışan sağlığına yönelik bilgilendirme faaliyetleri
3. Diğer Sağlık Personeli Hizmetleri
   • İlkyardım desteği ve kayıt takibi
   • Sağlık dosyalarının düzenlenmesi
   • Ortam ölçümleri ve biyolojik izlem süreçlerinin yürütülmesi

Bu hizmetler, işletmenin tehlike sınıfına (az tehlikeli, tehlikeli, çok tehlikeli) göre planlanır.

OSGB’lerin Yasal Dayanağı

OSGB’lerin çalışma esasları 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği ile belirlenmiştir.
Bu yönetmelik kapsamında OSGB’ler, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmek zorundadır. Yetkilendirme sürecinde OSGB’nin;

• Uygun fiziki şartlara sahip olması,
• En az bir işyeri hekimi ve bir iş güvenliği uzmanı bulundurması,
• Gerekli teknik donanım ve ofis altyapısına sahip olması şartları aranır.

Yetki belgesi alan OSGB’ler, İSG-KATİP sistemi üzerinden hizmet verdikleri firmaları elektronik ortamda tanımlar ve tüm işlemler bu sistem üzerinden yürütülür.

OSGB Kurmak İçin Gereken Şartlar

Bir OSGB kurmak isteyen kişi veya kurumların uyması gereken belirli yasal kriterler vardır. 2025 itibarıyla bu şartlar aşağıdaki gibidir:

• Tüzel kişilik statüsünde olmak (Limited veya Anonim Şirket)
• En az bir A veya B sınıfı iş güvenliği uzmanı, bir işyeri hekimi ve bir diğer sağlık personeli istihdam etmek
• Bakanlık tarafından belirlenen fiziksel mekân kriterlerine (muayene odası, eğitim odası, arşiv odası vb.) sahip olmak
• Bakanlık denetiminden geçmek ve yetki belgesi almak

Bu koşulları sağlayan işletmeler, gerekli başvuruları tamamlayarak OSGB olarak faaliyete geçebilir.

OSGB ile Çalışmanın Avantajları

İşverenler açısından OSGB’lerle çalışmanın birçok avantajı vardır:

• Yasal uyum: OSGB hizmeti almak, işletmenin 6331 sayılı kanun kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmesini sağlar.
• Maliyet avantajı: Kadrolu uzman çalıştırmak yerine dış hizmet almak genellikle daha ekonomiktir.
• Süreklilik: OSGB’ler, iş güvenliği hizmetlerini kesintisiz şekilde yürütür.
• Uzmanlık: Farklı sektörlerde deneyimi olan profesyonellerle çalışmak, işletmelere bilgi ve tecrübe avantajı kazandırır.

OSGB ile İş Güvenliği Uzmanı Arasındaki Fark

Birçok kişi OSGB ve iş güvenliği uzmanını karıştırır.

• İş güvenliği uzmanı, bireysel olarak veya bir OSGB bünyesinde hizmet veren profesyoneldir.
• OSGB ise, bu uzmanların toplu şekilde hizmet verdiği kurumsal yapıdır.

Yani bir OSGB, içinde birden fazla iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve sağlık personeli bulundurabilir.

Türkiye’de OSGB Sektörünün Gelişimi

Türkiye’de OSGB sektörü 2013 yılında yürürlüğe giren 6331 sayılı yasa ile hızla büyümüştür.
2020’den sonra artan denetimler ve iş kazalarına karşı farkındalığın yükselmesiyle OSGB sayısı her yıl artmıştır.
2025 itibarıyla ülke genelinde 3.000’in üzerinde aktif OSGB bulunduğu tahmin edilmektedir. Bu kuruluşlar milyonlarca çalışana iş sağlığı ve güvenliği hizmeti sunmaktadır.

OSGB’lerin Geleceği

2026 ve sonrasında OSGB’lerin dijital dönüşüm sürecine hızla adapte olması beklenmektedir.
Yapay zekâ destekli İSG yazılımları, uzaktan sağlık takibi sistemleri ve online eğitim platformları OSGB hizmetlerinin ayrılmaz bir parçası haline gelecektir.
Ayrıca Avrupa Birliği uyum süreci kapsamında, hizmet kalitesine yönelik yeni standartların yürürlüğe girmesi öngörülmektedir.

Sonuç

OSGB, Türkiye’de iş sağlığı ve güvenliği kültürünün gelişmesinde kilit rol oynayan kurumlardır.
Hem çalışan sağlığını korumak hem de işverenlerin yasal sorumluluklarını yerine getirmesini sağlamak amacıyla faaliyet gösterirler.
Kısacası OSGB’ler, iş hayatında güvenli, sağlıklı ve sürdürülebilir bir çalışma ortamı oluşturmanın en önemli paydaşlarından biridir.