İş Göremezlik Nedir? - İSG Enstitü

Türkiye’de sık karşılaşılan kavramlardan biri iş göremezlik nedir? Çalışanların sosyal güvenlik haklarını düzenleyen kurum olan Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), çalışanların iş kazası, meslek hastalığı, hastalık veya analık (doğum) gibi nedenlerle geçici ya da kalıcı olarak çalışamaması durumunda onlara çeşitli haklar tanır. Bu kapsamda

İş Göremezlik Tanımı

SGK’ya göre iş göremezlik, bir çalışanın iş kazası, meslek hastalığı, hastalık veya analık hali nedeniyle geçici ya da sürekli olarak çalışma gücünü kaybetmesi durumudur. Çalışanın sağlık raporu ile belgelenen bu durumunda, gelir kaybı yaşamaması için SGK tarafından iş göremezlik ödeneği veya geliri bağlanır.

İş Göremezlik Türleri

1. Geçici İş Göremezlik

Çalışanın hastalık, iş kazası, meslek hastalığı veya analık nedeniyle geçici süreyle çalışamayacak durumda olmasıdır.
Bu durumda SGK, çalışana “geçici iş göremezlik ödeneği” öder.
Ödeme, sağlık kuruluşlarından alınan istirahat raporuna dayanır.
Günlük ödenek miktarı, çalışanın prime esas kazancına göre hesaplanır.

2. Sürekli İş Göremezlik

İş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle çalışanın bedensel ya da ruhsal bütünlüğünde kalıcı hasar oluşmasıdır.
Çalışma gücünün en az %10’unun kaybedilmesi halinde söz konusudur.
SGK, bu durumda çalışana sürekli iş göremezlik geliri bağlar.
Kaybın derecesine göre tam veya kısmi gelir ödenir.

İş Göremezlik Ödeneği Şartları

Çalışanın sigortalı olması
İş kazası, meslek hastalığı, hastalık veya analık nedeniyle çalışamayacak durumda olması
Sağlık kuruluşlarından alınan istirahat raporunun SGK’ya bildirilmesi
Hastalık halinde rapordan önceki bir yıl içinde en az 90 gün kısa vadeli sigorta primi ödenmiş olması

İş Göremezlikte Ödeme Miktarı

Ayakta tedavi gören sigortalılara günlük kazancının yarısı ödenir.
Yatarak tedavi gören sigortalılara günlük kazancının üçte ikisi ödenir.
İş kazası ve meslek hastalığı durumlarında prim şartı aranmadan ödeme yapılır.

İş Göremezliğin Önemi

Çalışanların gelir kaybını önler
Sağlık sorunları nedeniyle mağduriyet yaşamalarını engeller
İşverenin sorumluluklarını yasal çerçevede sınırlar
Sosyal güvenlik sisteminin çalışanlara sunduğu en önemli güvencelerden biridir

Sonuç

SGK’ya göre iş göremezlik, çalışanların sağlık sorunları nedeniyle geçici ya da kalıcı olarak iş gücünü kaybetmesi durumudur. Bu hallerde çalışanlar, iş göremezlik ödeneği veya geliri sayesinde sosyal ve ekonomik olarak korunur. İş göremezlik, iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarının yanı sıra sosyal güvenlik sisteminin çalışanlara sunduğu en önemli güvencelerden biridir.