Çalışanların Sağlık Gözetimi

Çalışanların sağlık gözetimi, işyerinde çalışanların sağlıklarının korunması ve geliştirilmesi amacıyla yapılan bir takım önleyici ve tespit edici faaliyetlerdir. Bu faaliyetlerin amaçları arasında, işyerindeki sağlık risklerinin belirlenmesi, bu risklerin azaltılması veya ortadan kaldırılması için alınacak tedbirlerin belirlenmesi, çalışanların sağlık sorunlarının tespit edilmesi ve erken müdahale imkanı sağlanması yer alır.

Sağlık gözetimi uygulamaları çoğunlukla iş güvenliği ve işçi sağlığı yasaları ile düzenlenmektedir. İşyerlerinde çalışanların sağlık gözetimi yapılması zorunlu olabileceği gibi, bazı durumlarda da özgür iradeleri ile sağlık gözetimine katılabilmektedirler.

Çalışanların Sağlık gözetimi uygulamaları genellikle uzun vadeli olarak planlanır ve düzenli aralıklarla tekrarlanır. Bu sayede çalışanların sağlık durumları izlenerek, gerekli tedbirler alınabilir ve gerektiğinde müdahale edilebilir. Sağlık gözetimi kapsamında yapılan test ve tetkikler, çalışanların maruz kaldıkları risk faktörlerine göre değişebilir. Örneğin; gürültüye maruz kalan işçilerin işitme testleri, kimyasal madde ile çalışanların kan tahlilleri gibi.

Çalışanların büyük bir bölümü iş sağlığı hizmetlerinden tam anlamı ile yararlanmadan çalışmaya devam etmektedir. Değişen çalışma koşulları, iş sağlığı hizmetlerine olan ihtiyacı da artırmaktadır. Temel iş sağlığı hizmetleri; ekonomi sektörüne, işletme büyüklüğüne, coğrafi alana veya iş sözleşmesinin içeriğine bakılmaksızın dünyadaki her çalışan birey için gerekli ve kamu kurumları içinde bir zorunluluktur. İş sağlığı hizmetleri önceden sağlanmamışsa, tüm kurumların bir hazırlık yönelimine ihtiyacı vardır. Çalışma ortamının gözetimi ile çalışan sağlığı gözetimi temel iş sağlığı hizmetlerinin önemli bir parçasıdır.

İş Sağlığı Gözetimi Kavramı

Bu kavram, çalışma ortamının gözetimi ile çalışanın sağlık gözetiminin bileşkesidir. Çalışanların sağlığının korunması ve geliştirilmesi amacıyla mesleki hastalıkları önlemeye yönelik yapılan tıbbi muayene ve tetkikler ile tüm çalışmaların kayıt altına alınmasını, değerlendirilmesini ve bildirimini de içeren sağlığı koruyucu tüm çalışmalar, ilkyardım, acil tedavi, rehabilitasyon ve sağlığı geliştirme bu kavramın içindedir.

Çalışanın mesleği, eğitimi, becerileri, öz geçmişi, aile yapısı, soy geçmişi, alışkanlıkları, fizik ve psikolojik yapısı bir bütün olarak ele alınmalıdır.
Çalışma ortamı da bir bütün olarak değerlendirilmelidir. Fiziksel, kimyasal, biyolojik, psikososyal, ergonomik pek çok sorun bir arada çalışanın sağlığını tehdit etmektedir. Bir başka deyişle fiziksel, psikososyal ve kültürel yapısıyla bir bütün olarak ele alınan çalışanın etrafındaki tüm risk etkenleri bir bütün olarak değerlendirilmelidir.

Çalışanların Sağlık Gözetimi Önemi

Kamuya ait birimlerde sağlık gözetiminin yerine getirilmesinde idari amir asıl sorumlu olmakla birlikte, üst yönetim de gerekli çalışmaları yapmak ve yapılan çalışmaları izlemekten sorumludur. Bu kapsamda işverenin sağlık gözetimi ile ilgili olarak 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 15. Maddesinde de belirtilen 2 temel görevi vardır: Çalışanın mesleği, eğitimi, becerileri, öz geçmişi, aile yapısı, soy geçmişi, alışkanlıkları, fizik ve psikolojik yapısı bir bütün olarak ele alınmalıdır. Çalışma ortamı da bir bütün olarak değerlendirilmelidir. Fiziksel, kimyasal, biyolojik, psikososyal, ergonomik pek çok sorun bir arada çalışanın sağlığını tehdit etmektedir. Bir başka deyişle fiziksel, psikososyal ve kültürel yapısıyla bir bütün olarak ele alınan çalışanın etrafındaki tüm risk etkenleri bir bütün olarak değerlendirilmelidir. Kamuya ait birimlerde sağlık gözetiminin yerine getirilmesinde idari amir asıl sorumlu olmakla birlikte, üst yönetim de g